چارچوب مدل مديريت دانش سازمان بهره وری آسیایی ( APO )
مدل مدیریت دانش سازمان بهره وری آسیایی، چارچوبی برای درک مشترک مفاهیم و اجزای آن برای کشورهای عضو فراهم آورده که شامل موارد ذیل می گردد:
- چشم انداز، مأموریت، اهداف سازمانی، و راهبردها
- چهار تقویت کننده (یعنی افراد، فرایندها، فناوری، و رهبری)
- پنج فرایند اصلی دانش (اعم از شناسایی، خلق، ذخیره، تسهیم، و بکارگیری دانش)
نتایج باید قادر به نشان دادن بهبود یادگیری و نوآوری باشد که قابلیت‌های فردی، تیمی، سازمانی، و اجتماعی را ایجاد می‌کند و سرانجام منجر به بهبود کیفیت محصولات و خدمات، بهره‌وری، سوددهی، و رشد سازمان می گردد.
آشنايي با مدل مفهومي مديريت دانش سازمان بهره وری آسیایی ( APO )
|
چشم انداز و ماموریت: VISION MISSION
رسالت ما چیست؟ سازمان ما چه اهداف کلانی را دنبال می کند؟ مدیریت دانش در سازمان ما چه نقشی دارد؟ آیا در رشد و توسعه آن تاثیردارد؟ چگونه؟ آیا مستنداتی در اختیار هست؟
|
|
شتاب دهنده ها: رهبری، افراد، فرآیندها و فناوری
تعهد و حمایت مدیریت ارشد سازمان چگونه تجلی یافته است ؟( بیانیه، شرکت در جلسات، تامین منابع و انتخاب متولیان مناسب ) ، متولیان مدیریت دانش چه کسانی هستند؟ مدیریت دانش چه مسیری را طی می کند؟ تجهیزات و امکانات پشتیبان مدیریت دانش کدامند؟ آیا مستنداتی در اختیار هست؟
|
|
فرآیند مدیریت دانش: تشخیص، خلق، ذخیره، اشتراک گذاری و کاربرد
چه نوع اطلاعاتی در مورد سازمان و فعالیت های آن وجود دارد؟ اطلاعات در چه قالب هایی تنظیم شده است؟ اطلاعات در کجا موجود است؟ چگونه می توان به اطلاعات دست یافت؟ آیا نقشه دانش تهیه شده است؟ موارد و مصادیق کاربرد مدیریت دانش کدامند؟ چه افراد و واحدهایی از اطلاعات بهره مند شده اند؟ کدام یک بیشتر؟
آیا مستندات و شواهدی در اختیار هست؟ |
|
نتایج: نوآوری و یادگیری ( پیشنهادها، تغییر رفتار و نگرش، تغییر در اعمال و تصمیمات )
توانمندسازی فردی، گروهی، سازمانی و اجتماعی ( کارگروهی، مشارکت، حل مسئله، افزایش سرعت عمل و تصمیم گیری
رشد، بهره وری، کیفیت و سودآوری : بلوغ فردی، ارتقای بهره وری، انجام بهتر کار، تغییر صورت های مالی و سوددهی بالاتر و رضایت کارکنان و مشتریان و ذی نفعان
آیا مستندات و نتایج ارزیابی عینی وجود دارد و دارای اعتبار و پایایی است؟ |
طراحي و استقرار مدل مديريت دانش سازمان بهره وري آسيايي (APO)
ضرورت تعريف، طراحي و اجراي پروژه هاي مديريت دانش در سطوح آزمايشي (پايلوت) پس از شناسايي و تعيين نيازها و شكاف هاي دانشي به هنگام طراحي و استقرار مديريت دانش بر اسال مدل سازمان بهره وري آسيايي در شكل فوق نشان داده شده است.
آشنايي با برخي ابزارها و فنون مديريت دانش سازمان بهره وري آسيايي
فهرست ابزارها و فنون مديريت دانش كه توسط تيم متخصصان سازمان بهره وري آسيايي در ماه اوت 2009 تصويب شده، خود حاوي ابزارها و فنوني است كه توسط موفق‌ترين سازمان‌هاي جهان در هنگام ابتكارات اجرايي مديريت دانش مورد استفاده قرار گرفته‌اند. اين ابزارها و فنون كه اصولا" براي دستيابي به پنج مرحله فرايند مدل مديريت دانش سازمان بهره‌وري آسيايي (اعم از شناسايي، خلق، ذخيره، تسهيم، و بکارگيري دانش) به عنوان ابتكارات اجرايي مديريت دانش در سازمان‌ها مورد استفاده قرار مي گيرند، به شرح جدول زير دسته‌بندي شده‌اند.
جدول - ابزارها و فنون مديريت دانش سازمان بهره‌وري آسيايي (يانگ،1391)
| گروه |
شرح ابزار و فنون |
| الف) ابزارها و فنون غيرفناوري اطلاعات |
1) هم ا نديشي مستقيم، 2) ضبط يادگيري و فکرها، 3) کمک همکار، 4) بازنگري براي يادگيري، 5) بازنگري بعد از اقدام، 6) داستانسرايي، 7) فضاي فيزيکي مشترك کار، 8) ابزار ارزيابي مديريت دانش سازمان بهره وري آسيايي، 9) سراي دانش، 10) جوامع کاري، 11) طبقه بندي (طبقه بندي علوم). |
| ب) ابزارها و فنون فناوري اطلاعات |
12) کتابخانه هاي اسناد به سيستم مديريت اسناد منجر مي شوند، 13) پايگاه هاي دانش (دانشنامه ها و مانند آنها)، 14) وبلاگ ها، 15) خدمات شبکه اجتماعي، 16) صدا و پروتکل صوتي تصويري اينترنتي، 17) ابزارهاي جستجوي پيشرفته، 18) ايجاد خوشه هاي دانش، 19) مکان يابي خبرگان و شناسايي متخصص / چه کسي چه چيزي مي داند، 20) فضاهاي کاري مجازي مشارکتي. |
| ساير ابزارها و فنون كاربردي |
21) برنامه صلاحيت کارکنان دانشي، 22) ترسيم نقشه دانش، 23) مدل بلوغ مديريت دانش، 24) برنامه هاي آموزش استاد شاگردي، 25) درگاه دانش، 26) تبادل ويدئويي. |
انتخاب هر يک از ابزارها بايستي بر اساس مقتضيات و نياز دانشي سازمان صورت پذيرد.
تعيين سطح بلوغ مديريت دانش بر مبناي مدل مديريت دانش سازمان بهره وري آسيايي (APO)
همانگونه كه در جدول فوق نشان داده شد هشتمين ابزار عبارت از ارزيابي مديريت دانش است كه نشان مي دهد سطح بلوغ مديريت دانش در سازمان به چه ميزان است. سطوح پنج گانه بلوغ دانشي سازمان به شرح ذيل است.
پیوستگی و یکپارچگی / بلوغ و غلبه مدیریت دانش بر فعالیت های صنعت
سازمان رشد می کند و رشد خود را مرتبط با ابزاری مانند مدیریت دانش ارزیابی می کند و از دستاوردهای مدیریت دانش برای تقویت نقاط قوت و بهبود تولید و خدمات ، نه فقط حل مسائل، بهره مند می شود /
مدیریت دانش با سایر مفاهیم مانند دارایی معنوی ، دانایی و سرمایه دانشی پیوند خورده و جزء جدایی ناپذیر سازمان تلقی می گردد / سازمان یادگیرنده تجلی می یابد و قابلیت رقابتی دارد.. |
پایش و کنترل اجرای مستمر مديريت دانش
چشم انداز سازمان و مدیریت دانش روشن و هم جهت است و مراحل استقرار مدیریت دانش قابل مشاهده است / مدیریت ارشد از آن حمایت می کند و متولیان طرح، نتایج اجرای آن را گزارش می کنند / کارکنان سازمان از فرایند دانش استقبال کرده و برای بهبود فعالیت های خود از آن ها بهره مند می شوند. |
استقرار و اجرا / توسعه مدیریت دانش
سازمان برنامه مدون خود را برای استقرار مدیریت دانش تهیه و به تصویب می رساند / در برنامه اهداف، متولیان، زمان بندی، حوزه های همکاری و منابع تعریف و پس از برنامه ریزی اجرا می شود. |
آگاهی / آغاز مدیریت دانش
از نظر مدیران و کارشناسان مدیریت دانش مهم و ضروری است و سعی بر آن است که با توسعه آگاهی کلیه کارکنان ، طرح و برنامه ای برای استقرار آن تهیه و اجرا شود/ آموزش در اولویت قراردارد. |
هرج و مرج / واکنش/ انفعال مديريت دانش
سازمان فرآیند رسمی برای دانش سازمانی ندارد / دانش آشکار و نهان در دست افراد است /
در هنگام بروز مسئله و بحران یا تصمیم گیری غیر معمول و حتی معمول، دانش سازمانی وجود دارد اما نمی توانند به صورت سازمان یافته و منظم از آن استفاده نمایند یا به دیگری منتقل کنند. |
در نمودار زير چگونگي شناسايي سطح بلوغ مديريت دانش در سازمان با توجه به امتياز مكتسبه از پرسشنامه ارزيابي مديريت دانش نشان داده شده است.
.png)